یکی از دستگاههای الکتریکی که در دو دهه اخیر به یکی از پرکاربردترین لوازم برقی خانگی بدل شده، دستگاه محافظ برق است. بسیار شنیدهایم که کاربران خانگی پس از خرابی لوازم برقی خود به بهانه سوختن و آسیب دیدن در اثر نوسانات ولتاژ برق هیچگونه خدماتی از سازندگان یا فروشندگان دریافت نکردهاند و از بیم گزیده نشدن دوباره، سر راه هریک از تجهیزات، یک عدد محافظ برق هم قرار میدهند تا از گزند نوسانات فراوان ولتاژ برق شهر در امان بمانند.اما آیا این جوابگوست؟
آیا محافظ برق خوب وجود دارد؟
بر پایه استاندارد، همه لوازم برقی میبایست ۱۰ درصد افت ولتاژ و ۸ درصد افزایش ولتاژ را بپذیرند و نوسان در این بازه به کارکرد درست آنها خدشه نزند. بنابراین با در نظر گرفتن ولتاژ شبکه برابر ۲۲۰ ولت، همه لوازم برقی در بازه ۱۹۸ تا ۲۳۷٫۶ ولت میبایست کار کنند و در خارج از آن نه. بنابراین در یک محافظ برق خوب چنانچه ولتاژ از ۱۹۸ ولت کمتر شد، محافظ میبایست برق را قطع کند. اما با نگاه به ویژگیهای فنی محافظهای برق موجود در بازار و البته استاندارد!، درمیابیم که همه آنها برق بالای ۱۷۵ تا ۱۸۵ ولت را مناسب شناخته و آن را وصل میکنند. سرانجام کار کردن لوازم برقی با ولتاژ ۱۸۵ ولت هم عارضه آشنای نیم سوز شدن یا سوختن موتور یخچال و کولر است. در این موارد هم بسیاری از ما گناه آن را بر گردن سازنده زحمتکش داخلی میاندازیم و او را متهم میکنیم که کالای بیکیفیت ساخته.
در روزهای زیادی از سال به ویژه در تابستان، ولتاژ برق شهر در بسیاری از محلهها در شهرهای گوناگون، برای چندین ساعت به زیر ۱۹۵ ولت میرسد. در این شرایط محافظهای خوب برق خروجی را قطع میکنند و با این کار کاربران را خسته و کلافه کرده و از اینکه یکسره قطع هستند، بی کیفیت و خراب انگاشته شده و راهی سطل آشغال میشوند و از آن سو محافظهای همیشه وصل و بی تاثیر جای آنها را سر راه برق تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی پر میکنند.
پس محافظ برق خوب وجود ندارد.
برتری ترانس اتوماتیک بر محافظ برق:
برخلاف محافظ برق که تقریبا هر سطح ولتاژی را به لوازم برقی وصل میکند، ترانسهای اتوماتیک نظارت دقیق وپیوستهای بر سطح ولتاژ خروجی دارند و هرگونه نوسان ولتاژ را جبران میکنند. کاهش بیش از حد ولتاژ به کمک ترانسفورماتور اصلاح شده و ولتاژ لوازم برقی متصل به دستگاه همواره در بازه مناسب میماند. در نتیجه عمر مفید و راندمان لوازم برقی افزایش چشمگیر مییابد و از گزند آسیبهای برآمده از اغتشاشات ولتاژ برق شهر در امان میمانند.
با قرار دادن یک دستگاه ترانس اتوماتیک سر راه برق ورودی لوازم خانگی، هر ولتاژی به ولتاژ مناسب دستگاه تبدیل شده و کارآیی مطلوب آنها برای یک عمر تضمین میشود.