ترانس تبدیل یا voltage convertor یا voltage transformer و یا هر نام دیگری که رویش قرار دهیم، وسیله ای است که خروجی برق را از منبع تا ورودی وسیله ای الکتریکی، تغییر می دهد. گاهی این تغییر از 220 به 110 کاهشی است وگاهی بالعکس، نیاز به افزایش وجود دارد. در نگاه اول، خیلی نیازی به ترانس تبدیل وجود ندارد، اما اگر در شرایطی قرار داشته باشیم که وسیله ای تنها میزان مشخصی ولتاژ طلب کند و در طرف مقابل، خروجی پریز ما سختگیرانه روی یک عدد ثابت شده باشد، در آن شرایط چاره ای نداریم، جز استفاده از ترانس های تبدیل 220 به 110 و بالعکس. به خصوص اگر از آن دسته افرادی هستید که زیاد مسافرت می کنند (از این سوی دنیا به گوشه ای دیگر)، حتما سطرهای پیش رو را مد نظر داشته باشید، نکات کاربردی زیادی برای شما تهیه گشته است.
ترانس های تبدیل را با عبارات Step Down voltage converters یا ترانس کاهشی و Step up voltage converters یا ترانس افزایشی، نمایش می دهند. درباره ی ترانس های کاهشی باید گفت، در کشورهایی که برق 220 و 230 و یا 240 ولت وجود دارد، ناچاریم برای استفاده از وسایل برقی 110 ولت، سراغ آن ها بیاییم. عکس همین مطلب برای ترانس های افزایشی صادق است. یعنی یک Step up voltage converters برق 110 ولت شهری را برای وسیله ای 220 ولتی مهیا می سازد. در این قسمت نیاز است که یک پرانتز باز کنیم و آن اینکه، اکثریت قریب به اتفاق ترانس های افزایشی، دو طرفه کار می کنند، یعنی می توانند در قامت یک ترانس کاهشی هم ایفای نقش داشته باشند، از همین رو به آن ها step-up/step-down یا 2-way converter هم گفته می شود.
در پایین نقشه ای (global voltage guide map) قرار داده شده که کشورها را به دو دسته ی 110 و 220 ولت تقسیم می کند. از این رو، کار شما ساده است. اگر بنای سفر به کشوری بود، نگاه کنید که چه برقی در اختیار شما قرار می دهد و سپس مشخصات و مختصات وسیله ی شخصی را نیز در نظر داشته باشید. به عنوان مثال من و شما اگر از ایران، به امریکای شمالی سفر کنیم، ترانس “Step-Up” یا افزاینده می خواهیم و همان شخص اگر قصد حضور در کشور ما را داشته باشد، باید ترانس “Step-Down” یا کاهنده تهیه کند.
علی رغم تمامی این توضیحات، مساله ای وجود دارد که باید به آن توجه داشت. هر وسیله ای، نیاز به ترانسی دارد که قدرت آن، متناسب باشد با نحوه ی عملکرد و مشخصات داخلی. به عنوان مثال، یک کامپیوتر خانگی، از دستگاه بسته بندی خط تولیدی صنعتی، متمایز عمل می کند.
به همین دلیل،
ترانس های تبدیل را با مفهومی به نام wattage یا توان مصرفی تعریف می کنند. در نتیجه ی این امر، اگر می خواهید یک ترانس تبدیل مناسب انتخاب کنید، نیاز است ابتدا ویژگی های وسایل برقی خود را بشناسید (از منظر همین توان مصرفی یا watts) سپس سراغ ترانسی بروید که دو الی سه برابر قوی تر است. توجه داشته باشید، به این علت می گوییم دو تا سه مرتبه قوی تر، زیرا اگر ترانس تبدیل خیلی دقیق نتواند ولتاژ جریان را کاهش یا افزایش دهد، وسیله ی برقی شما در شرایط نوسان کار می کند و این یعنی کاهش عمر و قرار گرفتن در معرض خطر دائم.
اما انتخاب دست بالا یا محافظه کارانه، متضمن حسن انجام وظیفه ی در لحظه و البته ماندگاری و دوام خواهد بود. هر چند پیشنهاد نهایی این است که در این باره حتما با فردی متخصص مشورت داشته باشید.
وقتی که در بالا مفهوم توان مصرفی یا wattage بیان شد، احتمالا با خود گفتید این مولفه را چگونه بیابیم. همین حالا یک وسیله ی برقی را مقابل خود قرار دهید و آن چه را می گوییم گام به گام انجام دهید. اگر به پشت وسیله ی برقی خود نگاهی داشته باشید (معمولا در قسمت های تحتانی)، یک برچسب مقاوم و قوی تر وجود دارد که مشخصات تولید کارخانه روی آن درج گشته. بسیار خب، عدد مقابل حرف W یا کلمه Watts همان توان مصرفی است و باید سراغ ترانس تبدیلی باشیم که دو تا سه برابر آن را پشتیبانی کند.
احتمال دارد که این عبارت را یافت نکرده باشید، اشکالی ندارد، اگر ولتاژ(V) را در آمپر(A) ضرب کنید، همان مصرفی به دست خواهد آمد. در نتیجه، کار ساده است، نگاهی به مشخصات کارخانه، یافتن توان مصرفی، اگر نبود، رفتن سراغ ولتاژ و آمپر. به عنوان مثال ضرب ساده ی زیر را نگاه کنید؛
Volts x Amps = Watts or 110V x 1.5 A = 165W
نام نمی بریم، اما در بعضی کشورها، نوسان جریان از افت یا ازدیاد چند ولت بیشتر خواهد بود. حالا در چنین شرایطی اگر ترانس تبدیل شما بهترین هم باشد، به تبع شرایط برق، جریانی پر نوسان را به وسیله برقی تزریق می کند. مخلص کلام این که، توصیه می کنیم سراغ ترانسی باشید که در خود، استابلایزری قدرتمند و استاندارد داشته باشد و اگر نیافتید، چاره ای نیست، یک استابلایزر هم به تجهیزات شما اضافه خواهد شد.
روی بعضی وسایل نوشته 60 Hz و روی بعضی دیگر 50 Hz
اگر حرف رک و پوست کنده می خواهید، این یکی مهم نیست. اما توضیح می دهیم که چه معنایی دارد. تا به حال نوار قلب کسی نگاه کرده اید؟ این 60 Hz و 50 Hz مثل همان است. یعنی نشان می دهد که در هر ثانیه، چه میزان نوسان جریان برق خواهیم داشت. به عنوان مثال 60 Hz یعنی تعداد شصت نوسان در یک ثانیه. اما نکته اینجاست که وسایل مدرن، بین 60 Hz و 50 Hz به طور خودکار توازن برقرار می کنند در نتیجه نیازی به توجه من و شما ندارند.
امیدواریم آن چه نگارش شد، به کار شما بیاید. توصیه های ما به صورت چکیده شد، در اختیار گرفتن یک ترانس قدرتمند، توجه به توان مصرفی در انتخاب ترانس و در نظر گرفتن قدرت استابلایزر.